Έτη φωτός μακριά από την δική μας τοπικη πραγματικότητα...
BENJAMIN BARBER
If Mayors Ruled the World
Yale University Press, 2013, σελ. 416
Tο βιβλίο του Benjamin Barber, καθηγητή Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο City University of New York, αποτελεί ένα μανιφέστο υπέρ των πόλεων, στις οποίες κατοικεί το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού, περίπου 3,5 δισ. άνθρωποι. Τα αστικά κέντρα αποτελούν το βασικό εργαστήριο πολιτιστικών, πολιτικών και κοινωνικών καινοτομιών, σφύζουν από δημιουργικότητα, πλουραλισμό, κινητικότητα και δημοκρατικό ακτιβισμό, χωρίς να επιβαρύνονται από τα βαρίδια των συνόρων και της κυριαρχίας, που εμποδίζουν τα αρτηριοσκληρωτικά κράτη-έθνη να συνεργασθούν στην επίλυση προβλημάτων, που ταλαιπωρούν τον κόσμο στον 21ο αιώνα.
Η ανθρωπότητα ξεκίνησε τη δημοκρατική πορεία της από την πόλη στην αρχαία Ελλάδα και σήμερα η πόλη προσφέρει την ελπίδα για έναν καλύτερο κόσμο, αφού αποτελεί το θερμοκήπιο της συμμετοχικής δημοκρατίας, της συλλογικότητας και συναίνεσης, στέκεται πλησιέστερα στον πολίτη, κατανοεί καλύτερα τις ανάγκες του και κερδίζει ευκολότερα την εμπιστοσύνη του απ’ ό,τι οι κεντρικές κυβερνήσεις.
Η πίστη του συγγραφέα στους δημάρχους βασίζεται στο γεγονός ότι αυτοί πρέπει να πείσουν τους συμπολίτες τους με έργα και όχι με λόγια και χωρίς κομματικές παρωπίδες, αφού δεν υπάρχει δημοκρατικός και ρεπουμπλικανικός τρόπος να διορθώσει κανείς την αποχέτευση, όπως έλεγε χαρακτηριστικά ο δήμαρχος Λα Γκουάρντια της Νέας Υόρκης. Οι δήμαρχοι καλούνται να δώσουν πρακτικές λύσεις στα προβλήματα εγκληματικότητας, ανεργίας, εκπαίδευσης, υγείας, επιδημιών και φυσικών καταστροφών, συγκοινωνίας, μετανάστευσης, κλιματικής αλλαγής, αποκομιδής απορριμμάτων και διαχείρισης αποβλήτων. Οι κυβερνήσεις μπορεί κάποτε να κατεβάζουν ρολά, αλλά οι πόλεις ακόμη και την εποχή του Μεσαίωνα, με τις πανώλεις και τις πολιορκίες, παραμένουν πάντα ανοιχτές. Οι δήμαρχοι δεν κτίζουν τείχη, αλλά γέφυρες και όσοι πολιτικοί επιθυμούν να αφήσουν τη σφραγίδα τους, θα βρουν στον δήμο γονιμότερο πεδίο δράσης απ’ ό,τι στην κεντρική κυβέρνηση.
Ουτοπία;
Με το βιβλίο του ο συγγραφέας επιχειρεί να μετατοπίσει τον δημόσιο διάλογο από τα κράτη στις πόλεις, από την ιδεολογία στον πραγματισμό. Διαπρύσιος κήρυκας ενός ενεργότερου ρόλου των πόλεων στην αντιμετώπιση παγκόσμιων προβλημάτων με καινοτόμες πρωτοβουλίες, θεωρεί την πόλη τον ακρογωνιαίο λίθο ενός νέου μοντέλου παγκόσμιας διακυβέρνησης. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, δικτύωσης, ταχείας επικοινωνίας και αλληλεξάρτησης επισημαίνει ότι οι δήμοι της Νέας Υόρκης και της Σαγκάης είναι πιο δεκτικοί στη μεταξύ τους συνεργασία απ’ ό,τι οι κυβερνήσεις της Αμερικής και της Κίνας.
Ηδη πολλοί δήμοι ανταλλάσσουν τις εμπειρίες καλών πρακτικών, μέσω περιφερειακών και παγκοσμίων δικτύων πόλεων, όπως του United Cities and Local Governments, της μεγαλύτερης παγκόσμιας αυτοδιοικητικής οργάνωσης ή του συνασπισμού πόλεων C-40 για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, καθώς το 80% της ατμοσφαιρικής ρύπανσης παγκοσμίως δημιουργείται στα αστικά κέντρα. Ο συγγραφέας μάλιστα προχωρεί ένα βήμα παραπέρα, προτείνοντας τη θεσμοθέτηση Παγκόσμιας Συνέλευσης Δημάρχων, ώστε οι πόλεις να αποκτήσουν ισχυρότερη, διεθνή φωνή. Η ιδέα αυτή, παρά τα προβλήματα της εκπροσώπησης, έχει ήδη καλλιεργηθεί με συναντήσεις δημάρχων στην Ασία, στην Αμερική και στην Ευρώπη για την αναζήτηση κοινών λύσεων, με την ελευθερία επιλογής των πρωτοβουλιών που ενδιαφέρουν κάθε πόλη. (Η πρόταση αυτή μου θυμίζει τη «διπλωματία των πόλεων», που προωθούσε παλαιότερα ο Δημήτρης Αβραμόπουλος ως δήμαρχος Αθηναίων στις επισκέψεις του στην Αμερική.)
Είναι ο συγγραφέας αιθεροβάμων και το όραμά του ουτοπικό; Είναι δυνατόν να επιτύχουν οι πόλεις εκεί που αποτυγχάνουν τα κράτη και οι διεθνείς οργανισμοί; Ο ίδιος πιστεύει ότι η πρότασή του είναι μεν φιλόδοξη αλλά προσφέρει διέξοδο στην αναποτελεσματικότητα κεντρικών κυβερνήσεων, εθνικών Κοινοβουλίων και διεθνών οργανισμών. Για να παίξουν όμως τον ρόλο που τους αξίζει οι πόλεις θα πρέπει να αντιμετωπίσουν οπωσδήποτε τα κακά της διαφθοράς, της φτώχειας και της εισοδηματικής ανισότητας, που ενδημούν στους κόλπους τους καθώς και τις προκλήσεις της οικονομικής αυτάρκειας και διοικητικής αυτονομίας τους. Παραδέχεται επίσης ότι οι πόλεις δεν μπορούν να υπογράψουν μία «διακήρυξη ανεξαρτησίας» από τα κράτη, γιατί οι κεντρικές κυβερνήσεις διαθέτουν την ισχύ να επιβάλουν τη βούλησή τους και τις συμβουλεύει να πορευθούν με σύνεση στη διεκδικήσεις τους.
Στο βιβλίο σκιαγραφούνται τα πορτρέτα 13 δημάρχων από μεγάλες και μικρές πόλεις, που με τόλμη και εφευρετικότητα έδωσαν λύσεις σε προβλήματα που κατέτρυχαν τους δημότες τους, όπως ο Μάικλ Μπλούμπεργκ στη Νέα Υόρκη, ο Μπόρις Τζόνσον στο Λονδίνο, ο Γιούρι Λουζκόφ στη Μόσχα, ο Λεολούκα Ορλάντο στο Παλέρμο, ο Βόλφγκανγκ Σούστερ στη Στουτγάρδη, ο Παρκ Γουόν Σουν στη Σεούλ. Χαρισματικοί και οραματιστές, οι δήμαρχοι που άφησαν τη σφραγίδα τους έχουν ενστερνισθεί την έννοια του glocality, ότι παρότι κανείς είναι συνδεδεμένος με τη γειτονιά του, δεν αισθάνεται αποκομμένος από το παγκόσμιο χωριό, από την παγκόσμια οικονομία και κουλτούρα.
Τολμηροί δήμαρχοι
Ο συγγραφέας δεν κρύβει την προτίμησή του στους δημάρχους, που είναι προσηλωμένοι στην υπηρεσία των δημοτών τους και δεν χρησιμοποιούν τον δήμο ως εφαλτήριο για ανώτερα, κρατικά αξιώματα, εγκωμιάζοντας ιδιαίτερα τον Μπλούμπεργκ γιατί μετέτρεψε τη Νέα Υορκη σε μία μητρόπολη με παγκόσμια επιρροή.
Παρότι ο νυν δήμαρχος Αθηναίων δεν περιλαμβάνεται στις 13 σκιαγραφίες των τολμηρών δημάρχων, ο κ. Καμίνης επαινείται γιατί παρότι παρέλαβε την Αθήνα στο μέσον μιας βαθιάς οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, έβαλε τα θεμέλια της βελτίωσής της, συγκρούσθηκε με τη Χρυσή Αυγή και έδειξε ότι η ελληνική πρωτεύουσα με το παράδειγμά της μπορεί να συνεισφέρει στην έξοδο της χώρας από την κρίση.
* Ο κ. Αχιλλέας Παπαρσένος διετέλεσε προϊστάμενος του Γραφείου Τύπου και Επικοινωνίας της Ελλάδος σε Ουάσιγκτον, Λονδίνο, Μελβούρνη και Γενεύη.
Το κείμενο είναι του Αχιλλέα Παπαρσένου. ΠΗΓΗ: Βιβλίο | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
BENJAMIN BARBER
If Mayors Ruled the World
Yale University Press, 2013, σελ. 416
Tο βιβλίο του Benjamin Barber, καθηγητή Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο City University of New York, αποτελεί ένα μανιφέστο υπέρ των πόλεων, στις οποίες κατοικεί το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού, περίπου 3,5 δισ. άνθρωποι. Τα αστικά κέντρα αποτελούν το βασικό εργαστήριο πολιτιστικών, πολιτικών και κοινωνικών καινοτομιών, σφύζουν από δημιουργικότητα, πλουραλισμό, κινητικότητα και δημοκρατικό ακτιβισμό, χωρίς να επιβαρύνονται από τα βαρίδια των συνόρων και της κυριαρχίας, που εμποδίζουν τα αρτηριοσκληρωτικά κράτη-έθνη να συνεργασθούν στην επίλυση προβλημάτων, που ταλαιπωρούν τον κόσμο στον 21ο αιώνα.
Η ανθρωπότητα ξεκίνησε τη δημοκρατική πορεία της από την πόλη στην αρχαία Ελλάδα και σήμερα η πόλη προσφέρει την ελπίδα για έναν καλύτερο κόσμο, αφού αποτελεί το θερμοκήπιο της συμμετοχικής δημοκρατίας, της συλλογικότητας και συναίνεσης, στέκεται πλησιέστερα στον πολίτη, κατανοεί καλύτερα τις ανάγκες του και κερδίζει ευκολότερα την εμπιστοσύνη του απ’ ό,τι οι κεντρικές κυβερνήσεις.
Η πίστη του συγγραφέα στους δημάρχους βασίζεται στο γεγονός ότι αυτοί πρέπει να πείσουν τους συμπολίτες τους με έργα και όχι με λόγια και χωρίς κομματικές παρωπίδες, αφού δεν υπάρχει δημοκρατικός και ρεπουμπλικανικός τρόπος να διορθώσει κανείς την αποχέτευση, όπως έλεγε χαρακτηριστικά ο δήμαρχος Λα Γκουάρντια της Νέας Υόρκης. Οι δήμαρχοι καλούνται να δώσουν πρακτικές λύσεις στα προβλήματα εγκληματικότητας, ανεργίας, εκπαίδευσης, υγείας, επιδημιών και φυσικών καταστροφών, συγκοινωνίας, μετανάστευσης, κλιματικής αλλαγής, αποκομιδής απορριμμάτων και διαχείρισης αποβλήτων. Οι κυβερνήσεις μπορεί κάποτε να κατεβάζουν ρολά, αλλά οι πόλεις ακόμη και την εποχή του Μεσαίωνα, με τις πανώλεις και τις πολιορκίες, παραμένουν πάντα ανοιχτές. Οι δήμαρχοι δεν κτίζουν τείχη, αλλά γέφυρες και όσοι πολιτικοί επιθυμούν να αφήσουν τη σφραγίδα τους, θα βρουν στον δήμο γονιμότερο πεδίο δράσης απ’ ό,τι στην κεντρική κυβέρνηση.
Ουτοπία;
Με το βιβλίο του ο συγγραφέας επιχειρεί να μετατοπίσει τον δημόσιο διάλογο από τα κράτη στις πόλεις, από την ιδεολογία στον πραγματισμό. Διαπρύσιος κήρυκας ενός ενεργότερου ρόλου των πόλεων στην αντιμετώπιση παγκόσμιων προβλημάτων με καινοτόμες πρωτοβουλίες, θεωρεί την πόλη τον ακρογωνιαίο λίθο ενός νέου μοντέλου παγκόσμιας διακυβέρνησης. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, δικτύωσης, ταχείας επικοινωνίας και αλληλεξάρτησης επισημαίνει ότι οι δήμοι της Νέας Υόρκης και της Σαγκάης είναι πιο δεκτικοί στη μεταξύ τους συνεργασία απ’ ό,τι οι κυβερνήσεις της Αμερικής και της Κίνας.
Ηδη πολλοί δήμοι ανταλλάσσουν τις εμπειρίες καλών πρακτικών, μέσω περιφερειακών και παγκοσμίων δικτύων πόλεων, όπως του United Cities and Local Governments, της μεγαλύτερης παγκόσμιας αυτοδιοικητικής οργάνωσης ή του συνασπισμού πόλεων C-40 για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, καθώς το 80% της ατμοσφαιρικής ρύπανσης παγκοσμίως δημιουργείται στα αστικά κέντρα. Ο συγγραφέας μάλιστα προχωρεί ένα βήμα παραπέρα, προτείνοντας τη θεσμοθέτηση Παγκόσμιας Συνέλευσης Δημάρχων, ώστε οι πόλεις να αποκτήσουν ισχυρότερη, διεθνή φωνή. Η ιδέα αυτή, παρά τα προβλήματα της εκπροσώπησης, έχει ήδη καλλιεργηθεί με συναντήσεις δημάρχων στην Ασία, στην Αμερική και στην Ευρώπη για την αναζήτηση κοινών λύσεων, με την ελευθερία επιλογής των πρωτοβουλιών που ενδιαφέρουν κάθε πόλη. (Η πρόταση αυτή μου θυμίζει τη «διπλωματία των πόλεων», που προωθούσε παλαιότερα ο Δημήτρης Αβραμόπουλος ως δήμαρχος Αθηναίων στις επισκέψεις του στην Αμερική.)
Είναι ο συγγραφέας αιθεροβάμων και το όραμά του ουτοπικό; Είναι δυνατόν να επιτύχουν οι πόλεις εκεί που αποτυγχάνουν τα κράτη και οι διεθνείς οργανισμοί; Ο ίδιος πιστεύει ότι η πρότασή του είναι μεν φιλόδοξη αλλά προσφέρει διέξοδο στην αναποτελεσματικότητα κεντρικών κυβερνήσεων, εθνικών Κοινοβουλίων και διεθνών οργανισμών. Για να παίξουν όμως τον ρόλο που τους αξίζει οι πόλεις θα πρέπει να αντιμετωπίσουν οπωσδήποτε τα κακά της διαφθοράς, της φτώχειας και της εισοδηματικής ανισότητας, που ενδημούν στους κόλπους τους καθώς και τις προκλήσεις της οικονομικής αυτάρκειας και διοικητικής αυτονομίας τους. Παραδέχεται επίσης ότι οι πόλεις δεν μπορούν να υπογράψουν μία «διακήρυξη ανεξαρτησίας» από τα κράτη, γιατί οι κεντρικές κυβερνήσεις διαθέτουν την ισχύ να επιβάλουν τη βούλησή τους και τις συμβουλεύει να πορευθούν με σύνεση στη διεκδικήσεις τους.
Στο βιβλίο σκιαγραφούνται τα πορτρέτα 13 δημάρχων από μεγάλες και μικρές πόλεις, που με τόλμη και εφευρετικότητα έδωσαν λύσεις σε προβλήματα που κατέτρυχαν τους δημότες τους, όπως ο Μάικλ Μπλούμπεργκ στη Νέα Υόρκη, ο Μπόρις Τζόνσον στο Λονδίνο, ο Γιούρι Λουζκόφ στη Μόσχα, ο Λεολούκα Ορλάντο στο Παλέρμο, ο Βόλφγκανγκ Σούστερ στη Στουτγάρδη, ο Παρκ Γουόν Σουν στη Σεούλ. Χαρισματικοί και οραματιστές, οι δήμαρχοι που άφησαν τη σφραγίδα τους έχουν ενστερνισθεί την έννοια του glocality, ότι παρότι κανείς είναι συνδεδεμένος με τη γειτονιά του, δεν αισθάνεται αποκομμένος από το παγκόσμιο χωριό, από την παγκόσμια οικονομία και κουλτούρα.
Τολμηροί δήμαρχοι
Ο συγγραφέας δεν κρύβει την προτίμησή του στους δημάρχους, που είναι προσηλωμένοι στην υπηρεσία των δημοτών τους και δεν χρησιμοποιούν τον δήμο ως εφαλτήριο για ανώτερα, κρατικά αξιώματα, εγκωμιάζοντας ιδιαίτερα τον Μπλούμπεργκ γιατί μετέτρεψε τη Νέα Υορκη σε μία μητρόπολη με παγκόσμια επιρροή.
Παρότι ο νυν δήμαρχος Αθηναίων δεν περιλαμβάνεται στις 13 σκιαγραφίες των τολμηρών δημάρχων, ο κ. Καμίνης επαινείται γιατί παρότι παρέλαβε την Αθήνα στο μέσον μιας βαθιάς οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, έβαλε τα θεμέλια της βελτίωσής της, συγκρούσθηκε με τη Χρυσή Αυγή και έδειξε ότι η ελληνική πρωτεύουσα με το παράδειγμά της μπορεί να συνεισφέρει στην έξοδο της χώρας από την κρίση.
* Ο κ. Αχιλλέας Παπαρσένος διετέλεσε προϊστάμενος του Γραφείου Τύπου και Επικοινωνίας της Ελλάδος σε Ουάσιγκτον, Λονδίνο, Μελβούρνη και Γενεύη.
Το κείμενο είναι του Αχιλλέα Παπαρσένου. ΠΗΓΗ: Βιβλίο | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου