Στην βουλή η θέσπιση ανώτατου ορίου για το εξασθενές χρώμιο στο πόσιμο νερό.

Δύο χρόνια έχουν περάσει από τις 16 Μαρτίου του 2012, όταν -με αφορμή αναλύσεις στο πόσιμο νερό που είχαν πραγματοποιηθεί από τον "Σύλλογο Προστασίας Περιβάλλοντος Περιοχών Δήμου Ωρωπού"- είχα γράψει για την αναγκαιότητα θέσπισης ανωτάτου ορίου εξασθενούς χρωμίου στο νερό που πίνουμε. (Θέμα θάρρους!) Σήμερα, το αίτημα έρχεται ως ερώτηση στην Βουλή και το βασανιστικό ερώτημα παραμένει:
 Είναι επιζήμιο και πόσο (για την υγεία μας) το πόσιμο νερό που περιέχει εξασθενές χρώμιο?  

ΘΕΜΑ :

Ερώτηση των βουλευτών της ΔΗΜΑΡ Γρ. Ψαριανού και Νίκης Φούντα για τη θέσπιση ανώτατου ορίου συγκέντρωσης για το εξασθενές χρώµιο στο πόσιμο νερό

Έχει στη διάθεσή του το ελληνικό κράτος αξιόπιστα στοιχεία για τις συγκεντρώσεις εξασθενούς χρωμίου ανά την επικράτεια;

Ολοκλήρωσε τη συστηµατική καταγραφή των συγκεντρώσεων του εξασθενούς χρωµίου στο πόσιµο νερό, ώστε να παρακολουθεί την επιβάρυνση του υδροφόρου ορίζοντα σε επίπεδο χώρας;

Προβληματίζεται η ελληνική πολιτεία από τις διεθνείς επιστημονικές και πολιτικές εξελίξεις, τάσεις και πρακτικές για τα αποδεκτά επίπεδα του εξασθενούς χρωμίου στο πόσιμο νερό; Προτίθεται να νομοθετήσει με βάση την Αρχή της Προφύλαξης ή θεωρούνται επαρκή τα μισόλογα των διάσπαρτων, αποσπασματικών ρυθμίσεων;

Αυτά ζητούν να πληροφορηθούν οι βουλευτές της ΔΗΜΑΡ Γρηγόρης Ψαριανός και Νίκη Φούντα με ερώτησή τους προς τους Υπουργούς Υγείας και ΠΕΚΑ.

Οι βουλευτές με την Ερώτησή τους επισημαίνουν την αντιφατική διαχείριση του προβλήµατος της επικινδυνότητας του εξασθενούς χρωµίου από τα συναρμόδια υπουργεία. Από τη μια μεριά θεσπίζονται ανώτατα όρια για το εξασθενές χρώµιο στα υγρά απόβλητα και στον Ασωπό ποταµό, σε έμμεσες δηλαδή πηγές τροφοδοσίας του ανθρώπινου οργανισµού και από την άλλη μεριά απουσιάζει οποιαδήποτε πρωτοβουλία θέσπισης αντίστοιχων ορίων στο πόσιµο νερό, στο πιο βασικό είδος διατροφής και επιβίωσης του ανθρώπου.

Η υπόθεση ξεκίνησε μετά την ανίχνευση εξασθενούς χρωµίου στον υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής των Οινοφύτων το 2007. Η ελληνική πολιτεία ανακοίνωσε σειρά μέτρων προστασίας της δημόσιας υγείας για την περιοχή του Ασωπού με βάση την Αρχή της Προφύλαξης και ακολούθησε σειρά αποσπασματικών πρωτοβουλιών για το επιτρεπτό όριο εξασθενούς χρωμίου στα επιφανειακά ύδατα, το πόσιμο νερό και στα υγρά απόβλητα, δια δικαστικών αποφάσεων, Κοινών Υπουργικών Αποφάσεων και υπουργικών εγκυκλίων. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα παρακάτω:

ü          Tο Διοικητικό Πρωτοδικείο Θήβας εξέδωσε την 923/2008 απόφαση στο

πλαίσιο προσωρινής δικαστικής προστασίας, συνεκτιµώντας τη συγκέντρωση 28 mg/lt εξασθενούς χρωµίου ως ενδεχόµενα επικίνδυνη για τη δηµόσια υγεία και υποχρέωσε τον πρώην Δήµο Οινοφύτων να προµηθεύει τους κατοίκους στο Δήλεσι µε ασφαλές νερό.

ü          Tο Διοικητικό Πρωτοδικείο Χαλκίδας με την 1158/2010 απόφαση

στο πλαίσιο προσωρινής δικαστικής προστασίας, καθόρισε όριο 2 µg/lt για την περιεκτικότητα του εξασθενούς χρωµίου στο πόσιµο νερό της περιοχής των Μεσσαπίων.

ü          Με την ΚΥΑ 20488/19.5.10 (ΦΕΚ 749Β/31-5-10) θεσπίστηκε µέση

ετήσια συγκέντρωση για το εξασθενές χρώµιο στα υγρά απόβλητα τα 30 µg/lt και στον ποταµό Ασωπό τα 3 µg/lt.

ü          Με την εγκύκλιο ΔΥΓ2/οικ.64340/7-6-2011 του Υπουργείου Υγείας «...κρίνεται

σκόπιµο στα πλαίσια της συµπληρωµατικής παρακολούθησης του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης ....να γίνει µια συστηµατική καταγραφή των συγκεντρώσεων του εξασθενούς χρωµίου στο πόσιµο νερό, για µια περίοδο ενός έτους σε επίπεδο χώρας...».

Η υπόθεση απασχολεί τον Συνήγορο του Πολίτη διαρκώς ήδη από το 2011.

Εδώ μπορείτε να δείτε μια σύνοψη των ενεργειών του του ΣτΠ και την αλληλογραφία του με τα αρμόδια Υπουργεία.

Εδώ μπορείτε να δείτε το Δελτίο Τύπου του ΥΠΕΚΑ (7.2.2011) για τα συμπεράσματα της Διεθνούς συνδιάσκεψης για το εξασθενές χρώμιο στο νερό.

Ακολουθεί το κείμενο της Ερώτησης (αρ. 7786 / 16-04-14) που κατέθεσαν οι βουλευτές Γρηγόρης Ψαριανός και Νίκη Φούντα προς τους Υπουργούς Υγείας και Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.

ΘΕΜΑ: «Θέσπιση ανώτατου ορίου συγκέντρωσης για το εξασθενές χρώµιο  στο πόσιμο νερό»

Το 2010 με Υπουργική Απόφαση για την προστασία του Ασωπού (ΚΥΑ 20488/10) θεσπίστηκε ως μέση ετήσια συγκέντρωση για το εξασθενές χρώµιο, το όριο των 30 µg/l στα υγρά απόβλητα που διατίθενται στον Ασωπό και τα 3 µg/l στα ύδατα του ποταμού.

Δεν αναλήφθηκε, όμως, καμιά πρωτοβουλία διαβούλευσης για την υιοθέτηση επιτρεπτών ορίων συγκέντρωσης του εξασθενούς χρωμίου για το πόσιμο νερό, το οποίο συνιστά βασικό είδος διατροφής και επιβίωσης.

Στις 6 Δεκεμβρίου 2011 ο Συνήγορος του Πολίτη απευθυνόμενος στις αρμόδιες αρχές (αρ.πρωτ: 140025/34269/2011) «εκτιμά ότι για την ουσιαστική προστασία και διασφάλιση της δημόσιας υγείας, υπάρχει ανάγκη νομοθετικής ρύθμισης για την επιβολή ειδικού ορίου για το εξασθενές χρώμιο στο πόσιμο νερό» σύμφωνα με την Αρχή της Προφύλαξης.

Στις 15 Ιανουαρίου 2011 το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής διοργάνωσε διεθνή συνδιάσκεψη στην Αθήνα σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης «για την εξέταση όλων των πτυχών που σχετίζονται με την παρουσία του εξασθενούς χρωμίου στο πόσιμο νερό».

Στο σχετικό Δελτίο Τύπου που εξέδωσε το ΥΠΕΚΑ (7.2.2011) αναφερόταν ότι «παρά τις εγγενείς αδυναμίες και ασάφειες των επιδημιολογικών και τοξικολογικών ερευνών, για τις οποίες έγινε εκτενής αναφορά, φαίνεται ότι έχουν συγκεντρωθεί αρκετές ενδείξεις που να υποδεικνύουν ότι το εξασθενές χρώμιο μπορεί να είναι καρκινογόνο και με την κατάποση. Ο επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC) του Παγκόσμιου Οργανισμού παρουσίασε τη συνολική εκτίμηση για το εξασθενές χρώμιο. Η εκτίμηση του IARC είναι ότι χημικές ενώσεις που περιέχουν εξασθενές χρώμιο είναι καρκινογόνες για τον άνθρωπο. 

Εν όψει των ανωτέρω κρίθηκε ότι είναι βάσιμες οι απόψεις που υποστηρίζουν την αναγκαιότητα αναθεώρησης της νομοθεσίας για το πόσιμο νερό και της θέσπισης αυτόνομων ορίων για το εξασθενές χρώμιο. Υπήρξε συμφωνία μεταξύ των ομιλητών ότι τα υπάρχοντα διεθνή όρια για το ολικό χρώμιο, τα οποία είναι 100 μg/lt στις ΗΠΑ (EPA), 50 μg/lt στην ΕΕ (Οδηγία για το Πόσιμο Νερό), και επίσης 50 μg/lt από τον ΠΟΥ, δεν είναι βέβαιο ότι εγγυώνται την προστασία της δημόσιας υγείας.».

Το 2011 η Πολιτεία της Καλιφόρνια των ΗΠΑ, επειδή διαπιστώθηκαν υψηλές

συγκεντρώσεις εξασθενούς χρωμίου στο πόσιμο νερό και παράλληλα εμφανίστηκαν νέα επιστημονικά δεδομένα, που συσχέτιζαν συγκεκριμένη τιμή συγκέντρωσής του εξασθενούς χρωμίου στο πόσιμο νερό µε καρκινογενέσεις, ξεκίνησε τη διαδικασία διερεύνησης, με στόχο τη νομοθέτηση ορίου 10 µg/lt στο εξασθενές χρώμιο. Η διαβούλευση έληξε τον περασμένο Οκτώβριο.

Η γειτονική μας Ιταλία με αντίστοιχο πρόβλημα, ήδη από το 1999, έχει θεσπίσει το όριο των 5 µg/l εξασθενούς χρωμίου στα επιφανειακά ύδατα που προορίζονται για πόσιμο νερό.

Το 2012 το Υπ. Υγείας αναφέρει σε έγγραφο του προς το Συνήγορο του Πολίτη (Αρ.πρ.:ΔΥΓ2//ΓΠ9206/23.1.2012) ότι «ανέθεσε μέσω του ΚΕΕΛΠΝΟ στην Ιατρική Σχολή του Παν/μίου Αθηνών τη διενέργεια επιδημιολογικής μελέτης για τη διερεύνηση τυχόν επιπτώσεων στην υγεία των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής Οινοφύτων από το πόσιμο νερό και ότι εξέδωσε εγκυκλίους για τη συστηματική καταγραφή των συγκεντρώσεων του εξασθενούς χρωμίου στο πόσιμο νερό για την περίοδο ενός έτους σε επίπεδο χώρας».

Το 2013 το ίδιο Υπουργείο διαπιστώνει σε έγγραφό του προς τον Συνήγορο του Πολίτη (αρ.πρ. ΔΥΓ2/ΓΠ1758/ 5.4.2013) ότι η προσπάθεια καταγραφής δεν τελεσφόρησε, αφενός διότι «παρατηρήθηκαν ανομοιομορφίες που αφορούν κυρίως τη χρησιμοποιούμενη από τα εργαστήρια μέθοδο ανίχνευσης του εξασθενούς χρωμίου, η οποία δεν έχει προτυποποιηθεί», αφετέρου διότι «δεν ανταποκρίθηκε το σύνολο των υδροδοτούμενων δήμων».

Παράλληλα στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE-CHARM «Chromium in Asopos groundwater system: Remediation technologies and Measures» το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο με τη συνδρομή και άλλων εταίρων του προγράμματος ανέλαβε να μελετήσει την παρουσία του χρωμίου σε διάφορες περιοχές της χώρας, δίνοντας έμφαση στη λεκάνη απορροής του Ασωπού.

Ούτε η επιδημιολογική μελέτη της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών ούτε η μελέτη του ΕΜΠ έχουν δημοσιοποιηθεί μέχρι σήμερα.

Δεδομένων όλων των παραπάνω Ερωτώνται οι Υπουργοί:

Ø         Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η προτυποποίηση της μεθόδου ανάλυσης του εξασθενούς χρωµίου, ώστε η ελληνική Πολιτεία να διασφαλίσει την αξιοπιστία των μετρήσεων συγκέντρωσης εξασθενούς χρωμίου στο πόσιμο νερό σε όλη την επικράτεια;

Ø         Γιατί δεν δημοσιοποιούνται οι δυο σχετικές μελέτες, της Ιατρικής Αθηνών και του ΕΜΠ, εφόσον αυτές συνδέονται στενά με τη δημόσια υγεία;

Ø         Πώς αντιμετωπίζεται το αίτημα της θέσπισης, µε νομοθετική ρύθμιση, ανώτατου ορίου συγκέντρωσης για το εξασθενές χρώµιο στο πόσιμο νερό, μετά και τις πρόσφατες εξελίξεις και τάσεις/πρακτικές σε παγκόσμιο επίπεδο;

Ο ερωτώντες Βουλευτές

Γρηγόρης Ψαριανός

Νίκη Φούντα

                                                                                                16/04/2014