Φθινοπωρινές Αποδημίες (του Δημήτρη Μακρυγιάννη)

                     Φθινόπωρο και φεύγουν τα Πουλιά

                                         ευώδιασε η Γη απ` τη βροχούλα

                     φερμάρουνε Ορτύκια τα σκυλιά

                                        και μπαμ στις καλαμιές μέσ` την αυγούλα.

                     Φτερούγισμα στο γκρίζο τ`ουρανού

                                        Τρυγόνια και μικρόπουλα πετάνε

                      Πατρίδες ανοιξιάτικες στο νου

                                         Τσιγγάνικες αγάπες που μεθάνε.

      Μ`αυτά τα λόγια καταγράφει ο Ποιητής την εικόνα της Φθινοπωρινής Αποδημίας των πουλιών, που ήδη έχει αρχίσει προ πολλού και είναι σε εξέλιξη και τούτη την ώρα.
Παρ`όλ`αυτά, το καλοκαίρι, που σιγά σιγά  απομακρύνεται κουβαλώντας ένα σωρό γεγονότα στην πλάτη του για να τα μετατρέψει γρήγορα σε αναμνήσεις  άφησε πίσω του τις καλύτερες εντυπώσεις, ως προς τις ελάχιστες καταστροφικές πυρκαγιές, τις ελάχιστες ημέρες με τον εξουθενωτικό καύσωνα και το λιοπύρι, τις καλές Αγροτικές σοδειές και τις πολλές κι επιτυχημένες γέννες της πολύμορφης Ελληνικής πανίδας σε ενδημικά και μεταναστευτικά είδη.

      Μαύρη κηλίδα βέβαια αποτέλεσε και τούτο το καλοκαίρι, η φτώχεια και η ανέχεια των ανθρώπων  που συνεχίζει ακατάπαυστα  σαν λοιμός να βασανίζει τον λαό μας, υποβάλλοντάς τον σε συνεχείς περικοπές και στερήσεις, επιβεβαιώνοντας, την επί μακρόν πολιτική ανικανότητα των κυβερνόντων να οδηγήσουν την χώρα, έστω σε ένα βήμα ανάκαμψης, μέσω της διαρκώς αναζητούμενης ανάπτυξης, που ευαγγελίζονται όλοι τους, αλλά δεν έρχεται δυστυχώς ούτε σαν θαύμα, αφού και τα θαύματα στην εποχή μας, μάλλον σταμάτησαν.

      Χιλιάδες ασπρόμαυρα χελιδονάκια έδωσαν και πάλι φέτος το ραντεβού τους στα σύρματα της  ΔΕΗ  που με τρυφερές φωνούλες και τιτιβίσματα κουβεντιάζουν προφανώς για το άγνωστο μεγάλο ταξίδι της φυγής, χωρίς ποτέ να ξέρουν πόσα απ` αυτά θα πνιγούν στα πέλαγα που θα χτυπήσουν τα φθινοπωρινά άγρια , κατά τόπους, μπουρίνια. Είναι μεγάλος ο αριθμός των πουλιών, λένε οι επιστήμονες, που χάνονται κατά  την διάρκεια του μεγάλου ταξιδιού της Αποδημίας και προφανώς αποτελεί έναν από τους τρόπους που η φύση ελέγχει τους πληθυσμούς γενικότερα της άγριας πανίδας.  
 Εξαιρετική εντύπωση έχει προκαλέσει το γεγονός ότι, ενώ στην κυνηγετική έναρξη οι πληθυσμοί των Ορτυκοτρυγονιών και οι συναντήσεις τους με τους Κυνηγούς δεν ήταν και ιδιαίτερα πληθωρικές, τα πράγματα άλλαξαν με το πρώτο δεκαήμερο του φθινοπωριάτικου Σεπτέμβρη που πλημμύρισαν από διαβατάρικα πουλιά, τουλάχιστον οι Θρακομακεδονικοί κάμποι και τα μπαϊρια, προς ικανοποίηση των τυχερών που βρέθηκαν εκεί και χόρτασαν με κυνήγι το οποίο μερικοί λένε πως είχαν χρόνια να το δούν.

     Το Facebook καθώς και οι άλλοι διαδικτυακοί φιλόξενοι χώροι γέμισαν από ανηρτημένες κυνηγετικές φωτογραφίες πλούσιες σε καρπωμένα θηράματα κάνοντας όλους εμάς τους "Νότιους" να σκάμε από την ζήλεια μας. Ωστόσο για μένα το μεγάλο ζητούμενο, το μεγάλο μήνυμα ήταν δυνατό και ολοφάνερο ότι οι καλοκαιρινές γέννες όπως προείπαμε, πήγαν καλά, πολύ καλά και οι πληθυσμοί αυξήθηκαν αρκετά. 
 Παρ` όλ` αυτά το γεγονός της μεγάλης Αποδημίας  δεν αλλάζει και μέρα με την ημέρα μετουσιώνεται σε μία εκπληκτική πραγματικότητα με ερωτηματικά κι αινίγματα που δεν απαντήθηκαν  ικανοποιητικά ούτε κι από τις παρακολουθήσεις των πρόσφατων δεκαετιών όπου τα τελειοποιημένα ευρήματα και τα όργανα της  σύγχρονης τεχνολογίας δεν έχουν δώσει ακόμη άπλετο φως στις αναγκαίες ετήσιες διηπειρωτικές μετακινήσεις των πουλιών. Είναι γεγονός αναμφισβήτητο, ότι πολλά πράγματα αλλάζουν στην ζωή και τις μετακινήσεις των πουλιών, αφού εξαρτώνται άμεσα από τους μεταβαλλόμενους  παράγοντες που επηρεάζουν κατ` επέκταση την ζωή τους. Μια απρόβλεπτη ξαφνική καταιγίδα, μια αλλαγή του ανέμου, μια αύξηση ή αντίστοιχη μείωση της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος που αλλοιώνει επίσης και τ` ανοδικά ρεύματα, συμμάχους στην πτήση των πουλιών, ίσως τ` αναγκάσει να ματαιώσουν την πορεία τους πιάνοντας κατ` ανάγκη στην πλησιέστερη χερσαία επιφάνεια που πιθανότατα να μην είχαν προσγειωθεί καθόλου τα τελευταία χρόνια. Έχει αναφερθεί , από μελέτες σε βάθος χρόνου, ότι σε ετήσια βάση ανά τον κόσμο, μεταναστεύουν από και προς τις πέντε Ηπείρους, περισσότερα από Πενήντα δισεκατομμύρια πουλιά, αναζητώντας τους τόπους αναπαραγωγής ή τους τόπους διαχείμασης.  Ως προς τον χώρο τον δικό μας, κι εννοώ το Ευρωαφρικανικό, η Αποδημία των πουλιών συναντά δύο μεγάλα εμπόδια τα οποία δημιουργούν και τις μεγαλύτερες απώλειες στους μετακινούμενους πληθυσμούς. 
Αυτά τα εμπόδια είναι το θαλάσσιο πέρασμα του Αιγαίου και της Μεσογείου και δεύτερον το πέρασμα της Σαχάρας με τις συχνές αμμοθύελλες της οποίας αποδεκατίζονται τα διερχόμενα είδη.

Ωστόσο δεν θα πρέπει ν` αγνοηθεί καθόλου κι ένας τρίτος επίσης μεγάλος εχθρός που είναι τα Αρπακτικά, πχ ο Μαυροπετρίτης του αιγαίου, που μαζί με άλλα είδη καιροφυλακτούν στα περάσματα των κοπαδιών προς όφελος της δικής τους επιβίωσης. Είναι αλήθεια όμως ότι η μεγάλη διάρκεια της Αποδημίας με την τμηματική διέλευση και τις προσφερόμενες καλοκαιρίες προστατεύουν τον μεγάλο όγκο των πουλιών ο οποίος και αναπληρώνεται με την αναπαραγωγή της επόμενης περιόδου

 Άρα λοιπόν οι Ανοιξιάτικες Αποδημίες με τις αντίστοιχες Φθινοπωρινές, δεν είναι κάτι απλό για τα πουλιά, αλλά ένα ταξίδι ζωής, που βασίζεται σε ένα αλάνθαστο? βασικό ένστικτο με εχθρούς ή συμμάχους τις λειτουργίες της φύσης που ανέκαθεν παρουσίαζαν κατά την πορεία ακραία καιρικά φαινόμενα. Κοιτάζοντας όμως πιο σφαιρικά το θέμα θα έλεγα ότι το θαύμα της Αποδημίας δεν περιορίζεται μόνον στα πουλιά ή στα ζώα που κινούνται κατ`αγέλες για τις ανάγκες επιβίωσης των ειδών. Στον μακρύ κατάλογο της αποδημίας προστίθενται πέραν των πουλιών και των ζώων, πολλά είδη ψαριών, χελιών, ερπετών, Υδρόβιων θηλαστικών, πολλών ειδών πεταλούδας και με μεγάλη μου θλίψη προσθέτω σ` αυτά τα είδη και τον σύγχρονο άνθρωπο, ως Οικονομικό Μετανάστη, που προς μεγάλη ντροπή της ανθρωπότητας πνίγεται κι αυτός στις αγριοθάλασσες του Αιγαίου και της Μεσογείου, όχι σαν αδύναμο Ορτύκι αλλά σαν αδύναμος Άνθρωπος καταδικασμένος από τους Ανθρώπους.

      Δυστυχώς φθάσαμε στο σημείο, χωρίς φιλότιμο και ντροπή, να συσχετίζουμε τις ζωές των σύγχρονων ανθρώπων με αυτές των πουλιών και των ζώων, οδηγούμενοι συμπερασματικά, στο ότι τα ζώα είναι σε πλεονεκτικότερη θέση έναντι αυτής των ανθρώπων κι αυτό είναι ντροπή, ντροπή για κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο !!!

                                                                    Δημήτρης Μακρυγιάννης

                                                                         Σκάλα Ωρωπού.